Kraamzorg regelen

Gefeliciteerd! Er groeit een klein wondertje in je buik. Je zwangerschap is een mooie, spannende en vooral bijzondere tijd. Jullie bereiden je als ouders voor op de komst van jullie kindje en alles wat daarbij komt kijken. Zeker de start is heel bijzonder. En hulp kan dan zeker geen kwaad. De kraamzorg is er dus vanaf het eerste moment om je te helpen en te adviseren. In deze blog ontdek je de beste tips en informatie over het kraamzorg regelen!

Wat is kraamzorg?

Kraamzorg zoals we die kennen in Nederland is uniek in de wereld. Of je nu in het ziekenhuis bevalt of thuis, nergens anders krijg je de eerste dagen na de bevalling een persoonlijke kraamverzorgster in huis die jou ondersteunt en helpt bij het verzorgen van je baby.

Wanneer kraamzorg bij je in de kraamtijd thuis is, controleert de kraamverzorgende de gezondheid van jou en je baby. In je kraamweek temperatuurt ze je, bekijkt ze je hechtingen en checkt de hoeveelheid bloedverlies. Ook helpt ze je met douchen en aankleden als dat nodig is.

De kraamverzorgende voert ook controles uit bij je baby: ze weegt hem, houdt zijn temperatuur in de gaten en controleert of hij goed drinkt, poept en plast. Ze houdt alle gegevens bij in een dossier. Lijkt er iets aan de hand te zijn met je kind, dan trekt ze aan de bel bij de verloskundige of huisarts.

Wanneer moet je kraamzorg regelen?

Je bent zwanger en nu? Ken je onze checklist? Een van de dingen die je moet regelen is kraamzorg. Wacht niet te lang met het regelen van de zorg. Het lijkt misschien vanzelfsprekend dat ze beschikbaar zijn, maar dat is niet altijd het geval. Daarom kun je kraamzorg het beste regelen tussen de 12e en 16e week van je zwangerschap. Sommige kleine aanbieders kennen namelijk een aanmeldstop. Dus hoe eerder, hoe beter.

Wat zijn de kosten van kraamzorg?

Het is goed om te weten dat er mogelijk een prijskaartje hangt aan kraamzorg. Er is een eigen bijdrage voor kraamzorg. Dit bedraagt in 2023 € 4,80 per uur, maar misschien ben je hiervoor aanvullend verzekerd. Check dus even je polis! Krijg je poliklinische kraamzorg (in het ziekenhuis of in een geboortecentrum) omdat hier een medische noodzaak voor is? Dan hoef je geen eigen bijdrage te betalen. Dit is anders wanneer je poliklinisch bevalt zonder medische noodzaak. Dan kost dit per dag € 19 voor de moeder en € 19 voor het kind. Je betaalt dan dus € 38 per dag dat je er kraamzorg ontvangt.

Wordt kraamzorg vergoed?

De eigen bijdrage voor kraamzorg kan je (voor een deel) vergoed krijgen vanuit een aanvullende verzekering (niet uit je basisverzekering). Check dus of je hiervoor aanvullend verzekerd bent. Weet je of denk je dat je in het volgende jaar kraamzorg gaat ontvangen? Dan kan het dus slim zijn om je aanvullend te laten verzekeren. Hoeveel je precies vergoed krijgt, hangt af van de aanvullende verzekering die je afsluit. Het is suf, maar lees altijd de kleine lettertjes. Zo kom je niet voor een verassing te staan.

Hoe wordt kraamzorg aangevraagd?

Aanvragen gaat tegenwoordig heel makkelijk. Vaak kan dit door het invullen van een online formulier.

Rond de zevende maand van je zwangerschap heb je een intakegesprek met een kraamverzorgende van de kraaminstelling waar je je hebt aangemeld. Op basis van het gesprek wordt het aantal kraamzorguren bepaald (= eerste indicatie). In sommige situaties wordt er van tevoren al meer kraamzorg aangeboden en afgesproken dan het basispakket van negenenveertig uur. Bijvoorbeeld als er een meerling op komst is of als er sprake is van een instabiele gezinssituatie. Vind jij negenenveertig (bij borstvoeding) of vijfenveertig uur (bij kunstvoeding) te veel, dan kun je ook om minder uren vragen.

Tijdens de intake is een eerste inschatting gemaakt van de uren. Deze inschatting doen ze over na je bevalling. Bij de start van je kraamperiode wordt opnieuw een indicatie gemaakt (= tweede indicatie). Op basis van die tweede indicatie wordt het aantal kraamzorguren eventueel bijgesteld. Redenen waardoor je na de tweede indicatie toch meer kraamzorguren krijgt, kunnen zijn omdat je bijvoorbeeld een keizersnede hebt gehad of als je baby een aangeboren afwijking heeft.

Maar wees gerust, ook tijdens de kraamzorgperiode (= derde indicatie) kan het aantal uren kraamzorg nog veranderen. Bijvoorbeeld als het (borst)voeden niet op gang komt of als je erg onzeker en labiel bent. Dan kan de kraamverzorgende in overleg met de verloskundige bij de kraaminstelling aangeven dat er meer uren kraamzorg nodig zijn.

Tijdens het intakegesprek wordt dus een eerste indicatie voor het aantal uur kraamzorg gegeven, maar er wordt nog veel meer besproken. Het gesprek vindt bij jou thuis plaats. Ben je benieuwd wat er besproken gaat worden? De volgende onderwerpen zullen aan bod komen:

• Wat verwachten jullie van de kraamzorg?
• Waar wil je bevallen?
• Wil je borst- of kunstvoeding geven?
• De taken van de kraamverzorgster.
• De arbo-richtlijnen: er zitten onder andere eisen aan de hoogte van het kraambed en de commode.
• De spullen die je in huis moet hebben, zoals het kraampakket en de babyuitzet
• Indicatie van het aantal uur kraamzorg.
• Wanneer bel je de kraamverzorgster?

Het intakegesprek is voor het kraambureau ook een kennismaking met jou en je partner. Het bureau wil graag weten hoe de gezinsomstandigheden zijn, hoeveel je partner van huis zal zijn voor zijn werk, of jullie bepaalde diëten volgen of allergieën hebben, etc. Daarnaast wil de medewerker van het bureau meestal even het huis bekijken: waar is de slaapkamer, hoe ziet de babykamer eruit en is het huisnummer buiten duidelijk zichtbaar? Er is ook tijd voor vragen van jullie kant. Stel ze!

Wat kan je verwachten van kraamzorg?

De kraamverzorgende is er vooral voor het geven van advies en tips rondom de verzorging van jouw baby. Ze helpt je met het in bad doen van jouw baby, het verschonen van de luier, het aan- en uitkleden, de huidverzorging, het veilig opmaken van het babybedje en het voeden van jouw baby. Ze is er niet om je hele huishouden te doen.

Kant en klare kraampakketten

Sommige zorgverzekeraars sturen een gratis kraampakket. Het pakket heeft nu niet echt een romantische inhoud (dat zie je al meteen als je de doos doorspit). Maar je hebt het toch (bijna) allemaal nodig. Maar wat zit er dan in? De inhoud kan per pakket verschillen, maar vaak zit er het volgende in de doos:

• Matrasbeschermer
  Deze beschermer plaats je een aantal weken voor de uitgerekende datum om je matras. Zo bescherm je het tegen het eventueel breken van je vliezen en voorkom je dat het matras vies wordt.
• Onderleggers
  Deze kunnen tijdens de bevalling als extra bescherming voor het matras worden gebruikt, daarnaast worden deze gebruikt bij de zorg na de bevalling. Heb je te weinig? Je kunt ze kopen bij de drogist.
• Flesje alcohol en watten
  Alcohol en watten worden gebruikt om dingen te ontsmetten.
• Gaasjes
  Heb je een wond (of de kleine), dan worden steriele gaasjes gebruikt bij de verzorging.
• Steriele navelklem
  Soms is het nodig, een navelklem. Deze wordt gebruikt voor het afklemmen van de navelstreng.
• Kraamverband
  De dagen na je bevalling kan het zijn dat je bloed en vocht verliest. Het maandverband wat je normaal gebruikt is niet voldoende. Kraamverband is extra groot en dik maandverband. Vaak zit er ook een netbroekje bij waar je het kraamverband in kan doen.
• Hechtpleister
  Deze pleisters worden gebruikt door de verloskundige en kraamverzorgster voor wondverzorging.
• Zoogkompressen
  Je kan soms wat melk verliezen. Gebruik dan de zoogkompressen. Het zijn ronde pads die je in je BH kan plaatsen. Zo voorkom je een lekkage.

Hoe bereid je jezelf voor op kraamzorg?

Tijdens de intake word je het een en ander uitgelegd, maar we hebben ook van alles al voor je op een rij gezet (checklist zwangerschap). Zorg ervoor dat de babykamer klaar is voor de komst van je baby. Vergeet niet aan je zorgverzekeraar door te geven dat er een kleine op komst is, dan kun je meteen een kraampakket bestelen. Zo heb je dat in ieder geval in huis voordat je bevalling begint.

Wat te doen bij een bijzondere situatie?

Iedereen hoopt natuurlijk een gezonde zwangerschap en bevalling. Het klinkt als vanzelfsprekend, maar dat is het helaas niet. Niet elke zwangerschap verloopt altijd even goed.

Dat dingen anders lopen dan gehoopt kan veel emoties losmaken. De zorg voor jou (en je gezin) is juist dan hard nodig. Je hebt misschien net een bevalling achter de rug met alle lichamelijke ongemakken die daarbij horen. Ook dan is er kraamzorg. De kraamverzorgende bespreekt samen met jou en je partner wat zij in deze periode voor jullie kan betekenen. Zij kan als steun en toeverlaat naast jullie staan maar kan ook praktische hulp bieden zoals helpen met de verzorging van je eventuele andere kinderen.

Soms ben je niet in verwachting, maar wordt er een kleine in je hart geboren. Het moment waarop je adoptiekindje thuiskomt is helemaal een bijzondere gebeurtenis. Misschien heb je dan geen bevalling meegemaakt, je bent toch opeens ouder! Heb je een aanvullende zorgverzekering? Dan wordt adoptiezorg in de meeste gevallen vergoed. Jammer genoeg valt adoptiezorg niet binnen het basispakket. Hier kan jouw zorgverzekeraar alles over vertellen.

Hoeveel uur kraamzorg krijg je normaal?

Het aantal uren kraamzorg is door de wetgever voor je geregeld. Je hebt wettelijk minimaal recht op 24 uur kraamzorg verdeeld over 8 dagen. Er is ook een maximumaantal van 80 uur. De standaard is aantal 49 uur.

Het aantal uren dat jij krijgt wordt aangegeven tijdens het intakegesprek. Als het nodig is kan dit in overleg met je verloskundige en de kraamzorg worden uitgebreid als dit nodig is. Voorbeelden wanneer dit nodig is zijn bijvoorbeeld als:

• je niet goed herstelt
• er complicaties zijn
• je problemen hebt met het geven van borstvoeding
• je bevallen bent van een meerling.

Er wordt ook gekeken naar de samenstelling van je gezin. Moeders zonder partner krijgen langer hulp. De uren kunnen ook worden ingekort wanneer ja al een paar dagen van het kraambed in het ziekenhuis hebt doorgebracht. Ook kun je er zelf voor kiezen om minder uren af te nemen.

Is het verplicht om kraamzorg te nemen?

Kraamzorg is een recht. Je bent dus niet verplicht om voor kraamzorg te kiezen. Misschien twijfel je, of zijn er financiële redenen, of is er een andere vorm van zorg hebben waardoor je denkt dat de zorg gaat overlappen. Er kunnen dus diverse redenen te zijn om er niet voor te kiezen.

Maar kraamzorg heeft echt een meerwaarde. De geboorte van een kindje is een bijzondere en ingrijpende gebeurtenis in je leven. Vooral bij een eerste kindje is alles nieuw, je hebt er ineens de zorg bij voor een klein mensje. En al die indrukken kunnen ervoor zorgen dat je misschien wat onzeker bent. Doe ik het allemaal wel goed? Wat heeft de kleine nodig? Daar komt de deskundigheid van de kraamverzorgenden om de hoek kijken.