Wanneer is een keizersnede noodzakelijk en wat zijn de risico’s?
Een keizersnede is noodzakelijk bij een medische reden, zoals foetale nood of stuitligging, waarbij een vaginale bevalling te risicovol is. Een geplande keizersnede wordt vooraf besloten, terwijl een ongeplande keizersnede tijdens de bevalling noodzakelijk kan worden door onverwachte ernstige complicaties.
Tijdens de operatie, waarbij de baby via een incisie in de buikwand geboren wordt, is het belangrijk om de risico’s zoals infecties of bloedingen goed te overwegen. Zorgverleners evalueren samen met de ouders de beste optie voor een veilige geboorte.
Wat is een keizersnede en wanneer wordt het uitgevoerd?
Een keizersnede, ook wel sectio caesarea genoemd, is een operatie waarbij de baby via een incisie in de buik en baarmoeder wordt geboren. Deze ingreep kan gepland worden, bijvoorbeeld wanneer al voor de bevalling besloten is dat een vaginale bevalling niet veilig is.
Bij een spoedkeizersnede wordt tijdens de bevalling besloten om de operatie uit te voeren vanwege acute complicaties. De redenen voor een keizersnede gepland of als spoedingreep verschillen en de risico’s zijn afhankelijk van het type keizersnede. Hieronder lees je meer over de geplande keizersnede en de spoedkeizersnede.
Geplande keizersnede
Een geplande keizersnede wordt uitgevoerd op basis van een medische indicatie. Dit kan bijvoorbeeld een stuitligging zijn, waarbij de baby met de billen naar beneden in de baarmoeder ligt. Ook placenta praevia, waarbij de placenta de baarmoedermond blokkeert, of een eerdere keizersnede kunnen redenen zijn. In die gevallen brengt een vaginale bevalling risico’s met zich mee voor de volgende bevalling.
De gynaecoloog plant de keizersnede meestal rond de 39 weken zwangerschap, om complicaties te voorkomen. Tijdens het overleg worden ook psychische klachten besproken die invloed kunnen hebben op de keuze voor een geplande keizersnede.
Herinner je zwangerschap voor altijd
Herinner je zwangerschap
voor altijd
Spoedkeizersnede
Een spoedkeizersnede, ook wel een ongeplande keizersnede, wordt uitgevoerd wanneer tijdens de bevalling blijkt dat de ontsluiting niet voldoende op gang komt of als de baby zuurstoftekort heeft. In deze situaties is een keizersnede nodig om de baby veilig met een operatie geboren te laten worden.
De operatie wordt snel voorbereid, zodat de baby binnen enkele minuten geboren kan worden. Na de keizersnede worden vaak medicijnen gegeven om de kans op complicaties, zoals trombose, kleiner te maken.
Procedure van de keizersnede
Bij een keizersnede wordt de buikhuid doorgesneden nadat de patiënt een ruggenprik heeft gekregen om de pijn te verdoven. De operatie duurt meestal tussen de 45 en 60 minuten. Zodra de arts de baarmoeder heeft geopend, wordt de baby geboren en de navelstreng doorgeknipt. Na de geboorte volgt direct huid-op-huid contact tussen moeder en baby. Hieronder lees je meer over de voorbereiding en de verschillende stappen van de keizersnede.
Anesthesie en operatiekamer
Bij een keizersnede zijn er verschillende anesthesiemethoden mogelijk. Meestal krijgt de patiënt een ruggenprik, waardoor alleen het onderlichaam wordt verdoofd. Soms krijgt de patiënt narcose, waarbij zij volledig in slaap is tijdens de operatie. Bij een gentle sectio, een operatie waarbij de gynaecoloog de baby voorzichtig schuift, wordt de baby bloot naar buiten gehaald om een natuurlijke geboorte-ervaring te stimuleren.
Risico’s en complicaties bij een keizersnede
Een keizersnede kan soms gepaard gaan met mogelijke risico’s en complicaties voor zowel moeder als baby. Bij de moeder kunnen complicaties optreden zoals infecties, nabloedingen en trombose, al wordt de kans hierop door het toedienen van een bloedverdunnend middel vaak kleiner. Bij ernstige complicaties kan dit ook effect hebben op de volgende zwangerschap, bijvoorbeeld door littekenweefsel.
Voor de baby kunnen ademhalingsproblemen en vocht in de longen optreden, vooral bij een geplande keizersnede, omdat de baby soms nog niet klaar is om zelfstandig te ademen. Hieronder lees je meer over de specifieke risico’s voor de moeder en de baby.
Risico’s voor de moeder
Bij een keizersnede kunnen bij de moeder verschillende complicaties optreden, zoals nabloedingen en infecties. Het gebruik van een bloedverdunnend middel verkleint de kans op trombose. Na de keizersnede is het belangrijk om zware dingen tillen te vermijden, omdat dit de wond kan belasten.
Er kunnen depressieve gevoelens optreden door hormonale veranderingen en herstel na de operatie. De keizersnede kan invloed hebben op een volgende zwangerschap, bijvoorbeeld door verhoogde kans op complicaties zoals placenta praevia.
Risico’s voor de baby
Bij een geplande keizersnede kan de baby soms moeite hebben met de ademhaling, omdat de longen nog niet volledig ontwikkeld zijn. Dit kan leiden tot ademhalingsproblemen en vocht in de longen. Bij een medische reden voor de keizersnede kan het huid-op-huid contact na de geboorte helpen om de zuigreflex van de baby te stimuleren en de ademhaling te ondersteunen.
Herstel na een keizersnede
Het herstel na een keizersnede kan enkele weken duren, omdat het lichaam moet herstellen van de operatie. Het is belangrijk om de wond goed te verzorgen en zware dingen tillen te vermijden om de genezing te bevorderen.
De operatie duurt tussen de 45 en 60 minuten, maar het herstelproces kan weken in beslag nemen. Na de keizersnede kun je soms pijnlijke naweeën ervaren terwijl de baarmoeder weer krimpt. Rust nemen en luisteren naar je lichaam zijn essentieel om goed te herstellen.
Wanneer is een vaginale bevalling veiliger?
Een vaginale bevalling is veiliger dan een keizersnede wanneer er geen medische complicaties zijn en de zwangerschap zonder problemen verloopt. Bij een natuurlijke bevalling zijn er minder risico’s op infecties en complicaties voor zowel moeder als baby. Bovendien herstelt het lichaam vaak sneller na een normale bevalling en zijn er minder gevolgen voor toekomstige zwangerschappen.
Hoe beïnvloeden medische en psychische factoren de keuze voor een keizersnede?
Medische en psychische factoren kunnen de keuze voor een keizersnede sterk beïnvloeden. Een medische indicatie, zoals placenta praevia of een stuitligging, kan ervoor zorgen dat een keizersnede veiliger is voor moeder en kind. Ook bij eerdere complicaties tijdens een bevalling of als er een verhoogd risico is dat complicaties optreden, kan een keizersnede noodzakelijk zijn.
Psychische klachten, zoals angst voor de bevalling of traumatische ervaringen in het verleden, kunnen eveneens een rol spelen bij de beslissing om een keizersnede te overwegen, om zo een veilige en comfortabele bevalling te waarborgen.
Medische factoren voor een keizersnede
Medische factoren die een keizersnede noodzakelijk maken, zijn vaak gerelateerd aan de gezondheid van de baby. Afwijkingen in de groei, zoals een te kleine of te grote baby, kunnen een indicatie zijn voor een keizersnede.
Ook foetale nood, waarbij de baby te weinig zuurstof krijgt of de hartslag te laag is, vereist soms direct ingrijpen met een keizersnede om verdere complicaties te voorkomen. Vroege opsporing van deze problemen kan via een echo plaatsvinden. Lees hier wanneer de eerste echo tijdens de zwangerschap wordt uitgevoerd om vroegtijdige complicaties te herkennen.
Psychische factoren voor een keizersnede
Psychische factoren zoals bevalangst en tokofobie kunnen een grote rol spelen bij de beslissing voor een keizersnede. Tokofobie, een extreme angst voor de bevalling, kan bij sommige vrouwen zo intens zijn dat een vaginale bevalling ondenkbaar lijkt. Dit kan met name spelen bij vrouwen die na een miskraam opnieuw zwanger zijn, waarbij de angst en emotionele belasting vaak versterkt worden.
In dergelijke gevallen kan een geplande keizersnede helpen om stress en trauma te voorkomen, zodat de bevalling op een meer gecontroleerde en veilige manier kan plaatsvinden.
De rol van de zorgverlener in de besluitvorming
De rol van de gynaecoloog is cruciaal bij het bepalen of een keizersnede de beste optie is, op basis van medische en psychische risico’s. Hierbij wordt gekeken naar de gezondheid van de baby, complicaties tijdens de zwangerschap en de psychische toestand van de moeder. Het is belangrijk om tijdig kraamzorg te regelen voor de juiste ondersteuning na de bevalling.
