Zwanger en nu? Wat moet ik allemaal doen en weten?

Gefeliciteerd! Je bent zwanger, en nu? Bij een positieve zwangerschapstest, gaat er ongetwijfeld een heleboel door je heen. Variërend van praktische vragen, regeldingen tot het bedenken van baby namen. Maar aan het begin van je zwangerschap is het juist zaak om lekker te relaxen en te genieten. Je hebt nu namelijk nog een kleine negen maanden om alles te regelen. Wij helpen je met een aantal vragen die je waarschijnlijk hebt nu je zwanger bent. Wil je goed voorbereid zijn? Lees dan ook onze zwangerschapschecklist.

Positieve zwangerschapstest

Wauw! Je hebt een positieve zwangerschapstest. Maar wat moet je nu doen, behalve schreeuwen, springen en huilen van vreugde?

Nadat je zwangerschap is bevestigd, kan je een afspraak maken met je gynaecoloog of vroedvrouw. Zij zullen onderzoeken of alles in orde is en een bloedtest afnemen of voorschrijven om te bepalen of je immuun bent voor toxoplasmose, cytomegalovirus en andere ziekten. Je zal eraan moeten wennen, want dit hoort helaas ook bij je zwangerschap. Gelukkig zijn er ook leuke kanten aan deze eerste afspraak: je krijgt er je eerste echografie en ontdekt de uitgerekende datum van je bevalling! Tot slot ontvang je ook advies met betrekking tot je voeding en supplementen zoals foliumzuur en andere vitamines.

Je bent zwanger en nu is dat een grote ommekeer in je leven. Denk aan jezelf en aan je ongeboren baby. Weg met mojito’s, tijd voor muntthee! Naast alcohol en sigaretten mijd je ook beter rauwe vis (vaarwel, sushi), rauw vlees (adieu, americain préparé) en rauwe eieren (tot ziens, zelfgemaakte chocolademousse, snif) vanwege de risico’s die ze met zich meebrengen. Was groenten en fruit extra grondig tot je alle testresultaten kent.

Bezoek aan de verloskundige

Je eerste bezoek aan de verloskundige zal tussen de 8 en 10 weken zwangerschap zijn. Het is handig om je daarvoor al te oriënteren op een verloskundigenpraktijk. Dan is er voldoende tijd om je eerste afspraak te plannen en alvast na te denken over prenatale screening.

Bij het eerste bezoek aan de verloskundige wordt een inschatting gemaakt van eventuele risico’s van je zwangerschap. Als jouw zwangerschap zonder complicaties verloopt, zal zij je de rest van je zwangerschap en bevalling begeleiden. Bij complicaties of een verhoogd risico daarop, word je begeleid door een gynaecoloog of klinisch verloskundige in het ziekenhuis.
Hoe verloopt het intakegesprek bij de verloskundige?

Tijdens je eerste bezoek aan de verloskundige zal ze je veel vragen stellen en informatie geven over je zwangerschap. De verloskundige neemt uitgebreid de tijd om jou te leren kennen en je vragen te beantwoorden. Samen vullen jullie een zwangerschapskaart in, waarop alle belangrijke informatie komt te staan wat van invloed kan zijn op je zwangerschap, bevalling of kraamtijd. Neem bij voorkeur je partner mee, samen weten jullie meer dan alleen.

Uitgerekende datum

Als je zwanger bent, wordt tussen de 9 en 13 weken van de zwangerschap de uitgerekende datum bepaald door een eerste echo. De uitgerekende datum berekenen is een schatting van wanneer je ongeveer zult bevallen. Het is geen garantie dat je ook echt op die datum bevalt. De bevalling vindt meestal plaats in de periode van drie weken voor de uitgerekende datum tot twee weken na deze datum. Dit is de periode van 37 tot 42 weken van je zwangerschap.

De daadwerkelijke zwangerschap ontstaat tijdens de bevruchting (conceptie) ongeveer 2 weken na je laatste menstruatie. Omdat de conceptiedatum voor de meeste mensen niet bekend is, wordt geteld vanaf de laatste menstruatie waarvan meestal de datum wel bekend is. 2 weken krijg je dus alvast kado. Bepaalde zwangerschapstesten geven een indicatie aan hoever je zwanger bent. Deze testen tellen soms wel vanaf de conceptiedatum en geven dus 2 weken minder ver aan. Is je cyclus langer of korter, dan zal de uitgerekende datum later of eerder zijn. Is je cyclus onregelmatig of ben je net met de pil gestopt (dan is de cyclusduur niet bekend) dan is je zwangerschapsduur alleen goed met hulp van echometing vast te stellen.

Zwangerschap aankondigen

Het juiste moment is natuurlijk voor iedereen verschillend. Het is belangrijk om daarin je eigen gevoel te volgen. Misschien vind je het leuk om het nieuws dat er kleine op komst is voorlopig even geheim te houden voor je familie en vrienden. Het is dan echt iets wat je alleen met je partner deelt en zo kun je samen eerst wennen aan het idee dat je (opnieuw) ouders wordt.

Veel stellen wachten met de zwangerschap aankondiging tot ze de termijnecho hebben gehad. Deze vindt rond de twaalf weken plaats en is meestal de eerste echo die je krijgt. Je krijgt dan de bevestiging dat je daadwerkelijk zwanger bent en hoort wanneer de baby verwacht wordt.

Die uitgerekende datum zou je kunnen gebruiken bij de aankondiging van het nieuws. Net als de foto van de eerste echo – ook al zie je daar nog maar heel weinig op, het is het eerste teken van leven van dat kleintje in je buik.

Zwangerschapskwaaltjes

Sommige klachten herkent elke zwangere vrouw wel en kunnen vanaf de eerste maand tot de laatste maand van de zwangerschap opduiken. Bijvoorbeeld vermoeidheid, duizeligheid, misselijkheid en brandend maagzuur. Vermoeidheid kan tijdens de zwangerschap verschillende oorzaken hebben, bijvoorbeeld bloedarmoede. Ook kun je gedurende de hele zwangerschap last hebben van flauwtes, duizeligheid en zelfs flauwvallen. Dit kan komen door de dubbele bloedsomloop, maar ook worden veroorzaakt door een lage bloeddruk of bloedarmoede.

Veel zwangeren ervaren misselijkheid in het eerste trimester van de zwangerschap, het is één van de meest voorkomende zwangerschapsklachten. Sommige vrouwen blijven er de hele zwangerschap last van hebben, dit wordt hyperemesis gravidarum genoemd. Misselijkheid gaat vaak gepaard met brandend maagzuur. Dit komt door de baarmoeder die steeds groter wordt en daardoor blijft er minder plek over voor je maag.

Tijdens je zwangerschap kun je ook veel vocht vasthouden, dit kan wel tot 3 kilo oplopen. Ruim 80% van de vrouwen ervaart dit tijdens de zwangerschap en heeft last van oedeem. Dit is vooral te zien in het gezicht, bij de handen, armen, benen en voeten. Veel drinken, bewegen en weinig zout eten helpt om dit te verminderen.

Klachten tijdens je zwangerschap zijn nooit fijn, maar de meeste klachten en kwaaltjes zijn onschuldig en horen er helaas nou eenmaal bij. Er zijn een aantal zwangerschapskwalen die minder onschuldig zijn en gevaarlijk kunnen zijn tijdens de zwangerschap. Gelukkig kunnen deze kwalen goed in de gaten worden gehouden waardoor de gevolgen vaak beperkt blijven en het geen reden is om je gelijk zorgen te maken. Eén van deze kwalen is zwangerschapsdiabetes. Ook wanneer je geen diabetes hebt kun je dit tijdens de zwangerschap ontwikkelen. Je lichaam heeft tijdens de zwangerschap namelijk meer insuline nodig dan normaal. Ook zwangerschapscholestase kan gevaarlijk zijn voor je baby. Dit is vaak te herkennen aan hevige jeuk zonder uitslag. Er is dan sprake van te veel galzuur. Daarnaast is zwangerschapsvergiftiging een ernstige zwangerschapskwaal. De term zwangerschapsvergiftiging wordt gebruikt voor de complicaties pre-eclampsie, HELLP, eclampsie en zwangerschapshypertensie. Deze kwalen worden veroorzaakt door een te hoge bloeddruk. Wanneer jij vermoed dat je één van de bovenstaande zwangerschapskwalen hebt, is het belangrijk om dit aan te geven bij je verloskundige.

Zwangerschapshormonen

Vrouwen hebben al veel ervaring met wisselende hormoonverhoudingen, denk maar eens aan je maandelijkse menstruatie. Bij de zwangerschap veranderen je hormonen nog veel meer. De meeste zwangerschapshormonen zitten ook al in je lichaam als je niet zwanger bent. Tijdens de zwangerschap worden sommige hormonen echter in enorme hoeveelheden geproduceerd, waardoor de verhouding ervan uit balans raakt. Deze veranderingen zijn noodzakelijk om je zwangerschap goed te laten verlopen en om je lichaam voor te bereiden op de bevalling en het geven van borstvoeding. Vrijwel alle veranderingen tijdens je zwangerschap zijn gevolgen van deze hormonen. Die glanzende haren, stralende huid als je zwanger bent en sterke nagels komen dus ergens vandaan. Hieronder zetten we even alle zwangerschapshormonen op een rij:

hCG: Humaan Choriongonadotrofine
Heb jij veel last van eerste zwangerschapsverschijnselen zoals misselijkheid, hoofdpijn, vermoeidheid, stemmingswisselingen en duizeligheid? Dan wordt jij geteisterd door het hCG-hormoon, een zwangerschapshormoon dat vrij snel na de bevruchting al wordt geproduceerd. Dit hormoon zorgt ervoor dat een zwangerschapstest aantoont of je zwanger bent.

Het hormoon zorgt er ook voor dat de productie van nieuwe eicellen wordt stopgezet en je menstruatie dus wordt gepauzeerd. Ook zorgt hCG voor de groei en de bescherming van het embryo. Helaas is dit zwangerschapshormoon ook verantwoordelijk voor de misselijkheid en het (eventuele) overgeven. De productie van hCG zal na ongeveer 16 weken zwangerschap een stuk minder worden.

HPL: Humaan Placentair Lactogeen
HPL remt de productie van het hormoon prolactine af. Dit gebeurt, omdat prolactine de borstvoeding stimuleert. Door dit zwangerschapshormoon maak je dus nog niet zo veel borstvoeding aan tijdens de zwangerschap, maar komt dit na je bevalling pas op gang. Daarnaast voorkomt dit hormoon dat je lichaam het embryo uitstoot.

Prolactine
Prolactine wordt afgeremd door het hormoon HPL, zodat de borstvoeding nog niet wordt aangemaakt tijdens de zwangerschap. Dit hormoon bereidt namelijk borstweefsel voor op het geven van borstvoeding en de vrijlating van moedermelk.

Oestrogeen
Oestrogeen is medeverantwoordelijk voor je grote buik en borsten. Dit hormoon zal vooral in extra grote hoeveelheden aanwezig zijn tegen het einde van de zwangerschap. Oestrogeen stimuleert de groei van de bloedvaten, de groei van je baarmoeder en van de melkklieren in je borsten. Dit is dus het zwangerschapshormoon waar je tegen mag roepen als je die lievelingsjeans niet meer past.

Progesteron
Last van vergeetachtigheid tijdens de zwangerschap? Grote kans dat dit de schuld is van progesteron. Dit zwangerschapshormoon zorgt namelijk voor een verslapping van de hersenen. Dit hormoon voorkomt ook dat je baarmoeder samen gaat trekken. Aan het eind van de zwangerschap neemt de productie van dit hormoon dan ook af, zodat je baarmoeder wél samen kan gaan trekken. Progesteron zorgt niet alleen voor de verslapping van de baarmoeder en hersenen, maar ook voor verslapping van andere spieren in het lichaam. Zo zorgt dit hormoon er onder andere voor dat je vaak moet plassen tijdens je zwangerschap. Dit hormoon kan ook vermoeidheid als gevolg hebben, vooral in het eerste trimester van de zwangerschap.

Oxytocine
Oxytocine wordt ook wel het knuffelhormoon genoemd. Dit zwangerschapshormoon neemt vooral tijdens de bevalling enorm toe. Het hormoon wordt namelijk in eerste instantie beperkt door progesteron, maar tijdens de bevalling neemt de hoeveelheid progesteron af en oxytocine dus weer toe. Dit hormoon vergroot het gevoel van verbinding met anderen en vermindert stress. Dit maakt oxytocine het perfecte zwangerschapshormoon!

Eerste echo

Bij een eerste echo wordt gebruik gemaakt van geluidsgolven. Door de terugkaatsing ervan zie je de contouren van de ongeboren baby op het beeldscherm. De eerste echo – ook wel termijnecho genoemd – heb je meestal tussen de 7e en 14e week, afhankelijk van je situatie. Vanaf ongeveer 7 weken zwangerschap is het mogelijk om te zien of het hartje klopt.

Bij een eerste echo wordt gebruik gemaakt van geluidsgolven. Door de terugkaatsing ervan zie je de contouren van de baby op het beeldscherm. De eerste echo – ook wel termijnecho genoemd – heb je meestal tussen de 7e en 14e week, afhankelijk van je situatie. Vanaf ongeveer 7 weken zwangerschap is het mogelijk om te zien of het hartje klopt.
Een eerste echo kan op twee manieren worden gemaakt: inwendig / vaginaal (bij een zwangerschap korter dan 10 weken) of via je buik (vanaf 10 weken zwangerschap). Je kunt meteen meekijken op het scherm. Tijdens de eerste echo wordt gekeken of je kind goed groeit en of het hartje klopt. Aan de hand van deze eerste echo kan nauwkeurig je zwangerschapsduur berekend worden en hoor je je vermoedelijke uitgerekende datum.

Het kan zijn dat dit in een later stadium toch nog met een paar dagen wijzigt, maar zo heb je in ieder geval een richtlijn. Ook wordt er gekeken of je baarmoeder er goed uitziet en of je zwanger bent van één kind of een meerling. Het kan helaas ook voorkomen dat het hartje niet klopt en er sprake is van een vroege miskraam. Daarom is het fijn om je partner of iemand anders mee te nemen waar je je gevoelens mee kunt delen – natuurlijk ook als er goed nieuws is.

Groei van de baby

Je kunt de groei van je baby volgen via een zwangerschapskalender, of lees onze blog over de groei van een baby. De zwangerschapskalender is opgedeeld in 3 trimesters. Ieder trimester duurt 3 maanden en staat voor een fase in je zwangerschap.

Het eerste trimester
In het eerste zwangerschapstrimester gebeurt ontzettend veel. De bevruchting en innesteling zorgen ervoor dat jij echt zwanger bent. Door zwangerschapshormonen kan je (veel) last krijgen van zwangerschapssymptomen. In je buik wordt de bevruchte eicel een embryo en vervolgens een foetus. Ondertussen ga jij naar de verloskundige, krijg je een termijnecho en vertel je dat je zwanger bent aan je omgeving.

Het tweede trimester
Het tweede trimester wordt door veel vrouwen als het prettigste periode van de zwangerschap ervaren. Je hebt minder last van die vervelende zwangerschapskwalen en de kans op een miskraam is veel kleiner geworden. Ondertussen blijft je baby zich ontwikkelen en wordt hij snel groter. Vanaf ongeveer 16 weken kan met een eerste echo worden gezien of je een jongen of meisje krijgt. In het begin van dit trimester wordt een zwangerschapsbuikje zichtbaar en deze zal in 3 maanden tijd uitgroeien tot een echte zwangerschapsbuik.

Het derde trimester
In het derde trimester is je buik zo groot geworden dat deze in de weg gaat zitten. Nu een aantal zwangerschapskwalen uit het eerste trimester terugkomen en je ook last kan krijgen van nieuwe kwalen, wordt de zwangerschap steeds zwaarder. Terwijl je de laatste voorbereidingen treft voor de komst van je baby, is het aftellen echt begonnen. En dat kan, want dit trimester zal eindigen met de bevalling!

Voeding en drinken

Tijdens je zwangerschap wil je natuurlijk gezond eten zodat je ongeboren kindje zich kan ontwikkelen tot een gezonde baby. Weet goed wat je wel en niet mag eten tijdens de zwangerschap. Het is belangrijk om vooral vers, gezond en gevarieerd te eten. Eten voor twee is echt niet nodig. Niet alleen wat je eet, maar ook hoe je het eet is van belang. Zo is het van groot belang dat je vlees en vis door en door gaar bakt. Daarbij moet je uiteraard extra uitkijken voor kruisbesmetting, zorg ervoor dat je het keukengerei waarmee je rauw vlees hebt aangeraakt niet in aanraking komt met gaar vlees of andere voedingsmiddelen. Rauwe groente kun je wel eten, maar was deze altijd zorgvuldig, ook hierop kunnen zich schadelijke bacteriën bevinden.

Kaas
Bij sommige buitenlandse kazen bestaat er echter het gevaar dat je de Listeria bacterie op kan lopen. Je kunt in Nederland alle kaassoorten eten zolang er geen ‘au lait cru’ op de verpakking staat. Deze kazen zijn met rauwe melk bereid en rauwe melk is een risico.

Vis
Het is erg aan te raden om regelmatig vis te eten tijdens je zwangerschap, maar je moet oppassen met bepaalde soorten vis. Rauwe vis en rauwe schaal- en schelpdieren, zoals veel in sushi voorkomt, en gerookte vis kunnen de schadelijke Listeria bacterie bevatten. Vacuüm verpakte vis vormt een extra risico, omdat deze vis vaak lang bewaard wordt. Ook oesters en andere rauwe schaal- of schelpdieren kun je om die reden beter niet eten. Mosselen of garnalen die gekookt zijn kun je wel zonder risico eten. Je kunt gerust verse vis of vis uit blik eten. Haring valt overigens niet in de categorie ‘rauwe’ vis. Sommige vissoorten kunnen dioxines en zware metalen bevatten. Daarom is het beter om niet teveel van onderstaande vissoorten te eten:

• zwaardvis
• tonijn (tonijn uit blik komt van jongere vissen en mag wel)
• snoekbaars
• haai
• koningsmakreel
• paling uit Nederlandse rivieren

Vlees
Rauw vlees zoals tartaar of carpaccio kunnen schadelijk zijn en kan je dan ook beter niet eten. Ze kunnen ziekteverwekkers zoals de Toxoplasma gondii bevatten. Ook vleeswaren als chorizo, filet americain, rauwe ham (bijvoorbeeld parmaham, serranoham), ossenworst, rosbief, salami en theeworst kunnen schadelijk zijn. Wees matig met extra vitamine-A-rijke producten. Eet liever geen lever en hooguit éénmaal per dag een product waar lever in is verwerkt. In lever zit veel vitamine A. Te veel vitamine A kan schadelijke gevolgen voor het ongeboren kind hebben.

Kruiden
De volgende kruiden zijn schadelijk tijdens je zwangerschap: absint-alsem, anijs, aloë, boerenwormkruid, dong, efedra, hoefblad, kava kava, komkommerkruid, sassafras, smeerwortel, quai en venkel. Beperk het gebruik van basilicum, dragon, fenegriek, kaneel, niegelle, meidoorn, moederkruid, pesto (vanwege de basilicum), salie, senna en venkel. Matig gebruik kan echter geen kwaad.

Koffie

Het opwekkende effect van koffie komt door de cafeïne die hierin zit, een hoge dosis hiervan is gevaarlijk tijdens je zwangerschap. Als je ’s ochtends echt niet wakker kunt worden zonder koffie is het ongevaarlijk om één kopje per dag te drinken, maar probeer dit zoveel mogelijk te beperken.

Roken en alcohol
Roken en het gebruik van alcohol is zeer schadelijk voor je baby, meer informatie hierover kun je vinden in de artikelen roken tijdens je zwangerschap en alcohol tijdens je zwangerschap.

Wil je meer weten over wat je wel en niet mag eten als je zwanger bent? Lees dan deze blog die helemaal gaat over dit onderwerp.

Foliumzuur en vitamines

Om de kans op neuraalbuisdefecten, of wel een open ruggetje of een open verhemelte, vroeg in de zwangerschap zo klein mogelijk te maken wordt sterk aangeraden extra foliumzuur te slikken. Foliumzuur verkleint namelijk de kans hier op.

Foliumzuur is vitamine B11. Het zit bijvoorbeeld ook in bananen, sinaasappelen, peulvruchten, gist, melk en groene bladgroenten. Toch heb je extra van deze vitamine B11 nodig. Het duurt ongeveer 4 weken voordat er extra foliumzuur in je lichaam opgenomen is. Start daarom al met het slikken van foliumzuur op het moment dat je een kinderwens hebt. Slik elke dag een tablet van 0.5 milligram foliumzuur tot en met de tiende week van je zwangerschap, dan zorg je voor voldoende vitamine B11. De tabletten zijn zonder recept bij de drogist of apotheek verkrijgbaar.

Vitaminetabletten ofwel vitaminepreparaten hebben geen extra gezondheidswaarde. Als je gezond en gevarieerd eet heb je dus geen multivitaminen nodig. Sommige stoffen die vitamine A bevatten, zijn bij overmatige inname zelfs schadelijk. Wanneer je ze toch wilt gebruiken, kies dan multivitaminen speciaal voor zwangere vrouwen. Je hoeft dan geen extra foliumzuur of vitamine D te slikken.

Vitamine D is nodig om calcium goed op te nemen uit de voeding. Calcium zorgt voor de opbouw en instandhouding van stevige botten en dat is tijdens de zwangerschap extra belangrijk voor jou en je baby. Na de geboorte tot en met zijn vierde jaar heeft je ongeboren kind ook nog extra vitamine D nodig. De Gezondheidsraad adviseert zwangere vrouwen uit voorzorg 10 microgram extra vitamine D te gebruiken. Dit advies klopt als je nauwelijks in de zon komt en/of onvoldoende vitamine D en calcium via voeding binnen krijgt. Ook in voeding zit vitamine D, vooral in vette vis zoals zalm en makreel, margarine, en ei. Calcium zit in yoghurt, melk en kaas. Het is belangrijk dat je ook voeding neemt waarin vitamine D en calcium zit.

Sporten tijdens de zwangerschap

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat sporten tijdens de zwangerschap een hoop positieve voordelen heeft. Door te sporten tijdens je zwangerschap ervaar je minder fysieke klachten gedurende je zwangerschap en herstel je sneller van je bevalling met een goede conditie. En: sporten tijdens je zwangerschap brengt geen risico’s mee voor moeder of het ongeboren kind, mits er sprake is van een gezond verlopende zwangerschap.

Bij regelmatige kracht- en cardiotrainingen kunnen veel zwangerschapskwalen worden voorkomen zoals vermoeidheid, zwangerschapsdiabetes en een hoge bloeddruk. Sporten en gezond eten zullen je helpen een gezonde gewichtstoename te realiseren. Vrouwen die regelmatig en tot het einde van de zwangerschap sporten, komen gemiddeld 4 kilo minder aan dan vrouwen die niet actief zijn tijdens de zwangerschap. Tevens is sporten tijdens je zwangerschap ook gezond voor de ontwikkeling van het hart en het zenuwstelsel van de foetus en blijkt het ook een positief effect te hebben op het IQ van je baby.

Je kunt vanaf het begin tot de uitgerekende datum blijven sporten tijdens je zwangerschap. Het is wel belangrijk dat je dit onder professionele begeleiding blijft doen.

Werken tijdens de zwangerschap

Je werkgever is verplicht om ervoor te zorgen dat je gedurende je zwangerschap veilig kan werken en dat je gezondheid en die van je baby niet geschaad worden of gevaar lopen. Indien dit niet mogelijk is in jouw eigen functie en/of op je eigen werkplek, moet hij voor een alternatief zorgen of hulpmiddelen beschikbaar stellen. Indien ook dit niet kan, wordt je vrijgesteld van werken en heb je recht op een Ziektewetuitkering. Moet je in je werk veel staan of tillen, heb je te maken met extreme hitte of kou, of kom je in aanraking met chemische stoffen of straling, onderneem dan actie.

Als het je niet (langer) lukt om je werk volledig uit te voeren, bespreek dit dan met je werkgever. Wacht hiermee niet te lang, want de mogelijke stress die hiervan het gevolg is, is niet goed voor je baby. Je kan met je werkgever afspraken maken over welke taken je hebt, de hoeveelheid taken en over het eventueel aanpassen van je werk- en/ of rusttijden. Je hebt recht op extra pauzes, gedurende maximaal 1/8e deel van je werktijd en je werkgever kan je niet verplichten tot het doen van overwerk of nachtdiensten. Als je werkgever weigert mee te werken, wend je dan tot de bedrijfsarts. Als dit ook niets oplevert, leg dan de situatie voor aan de inspectie SZW.

Gedurende je zwangerschap mag je niet worden ontslagen. Ditzelfde geldt tot 6 weken na terugkeer van je verlof. Er zijn wel een paar uitzonderingen. Zo mag je bijvoorbeeld worden ontslagen op staande voet, om dringende redenen en in geval van faillissement.

Zelf mag je natuurlijk wel ontslag nemen. Maar let op: je hebt dan alleen recht op een uitkering in verband met de bevalling als je binnen 10 weken gaat bevallen. Bij een sollicitatie mag je niet afgewezen worden omdat je zwanger bent. Je hoeft dit dan ook niet te zeggen.

Wat moet ik regelen

Tot vier weken over tijd: ik ben zwanger!

• Maak een eerste afspraak met je verloskundige voor een eerste bezoek.
• Maak iedere maand/week een foto van je buik en houd een zwangerschapsdagboekje bij als je dit leuk vindt.

5 tot 13 weken zwanger

• Maak een afspraak met je verloskundige of de echoscopist voor de termijnecho van twaalf weken.
• Bespreek met je verloskundige de mogelijkheden van prenatale screening (hierbij wordt jouw ongeboren kindje onderzocht op mogelijke afwijkingen).
• Denk na of je straks weer wilt gaan werken en regel zo nodig tijdig kinderopvang; hier zijn soms flinke wachtlijsten voor.
• Meld je zwangerschap bij je zorgverzekeraar.
• Regel je kraamzorg.

14 tot 19 weken zwanger

• Verdiep je met je partner in de erkenning van het kindje. Indien je niet getrouwd bent, kan je partner jullie ongeboren kindje erkennen bij het gemeentehuis. Je kunt ook alvast nadenken over de achternaam van je kindje.
• Stel je werkgever op de hoogte van je zwangerschap.
• Vraag een zwangerschapsverklaring aan bij je verloskundige. Deze heb je nodig om je zwangerschapsverlof aan te vragen bij je werkgever.
• Tot de 28ste week kun je nog probleemloos vliegen, maar vanaf week 28 heb je een zwangerschapsverklaring nodig. Wil je er samen nog even tussenuit? Wacht dan niet te lang!
• Oriënteer je alvast op een zwangerschapscursus.

20 tot 24 weken zwanger

• Maak een keuze voor een zwangerschapscursus en meld je aan. Een leuke manier om andere moeders te ontmoeten die in dezelfde situatie zitten als jij!
• Indien je hebt gekozen voor prenatale screening wordt in deze periode de 20-weken echo of screeningsecho gedaan.
• je kunt er voor kiezen om in deze periode nog een extra pretecho te laten maken. Overleg dit met je verloskundige en bespreek de voor- en nadelen.
• Begin met het uitzoeken van een kinderwagen, spulletjes voor de kinderkamer en andere benodigdheden voor de baby. Kijk hiervoor ook eens in onze DadaShop! Houd er rekening mee dat de levertijd van meubels soms lang is.
• Geef je vanaf de 24ste week op voor een borstvoedingscursus.

25 tot 32 weken zwanger

• Rond de 25ste week neemt onze consulente telefonisch contact met je op voor het maken van een afspraak voor de intake.
• De verloskundige geeft je informatie over het geven van borstvoeding of flesvoeding.
• Begin, indien nodig, met het opknappen van de babykamer (verven/behangen, nieuwe vloerbedekking en gordijnen, etc.).
• Oriënteer je op leuke geboortekaartjes en maak alvast een keuze.
• Denk na hoe je de geboorte wilt vieren: wil je straks een kraamfeest organiseren of wordt het kraamvisite?

33 tot 36 weken zwanger

• De verloskundige geeft je informatie over de bevalling. Bespreek met haar jouw wensen en stel eventueel samen een geboorteplan op.
• Vraag om de enveloppen van de geboortekaartjes zodat je deze alvast kunt schrijven.
• Rond de 34ste week vindt de intake plaats. Bij een eerste kindje, of als er bijzondere omstandigheden zijn, vindt deze bij je thuis plaats. Bij een volgende zwangerschap gebeurt de intake meestal telefonisch.
• Was de babykleertjes alvast. Je kunt het waspoeder gebruiken dat je altijd gebruikt. Gebruik geen wasverzachter, hier kan het huidje van de baby niet tegen.
• Zorg dat je de benodigdheden voor de bevalling en kraamperiode in huis hebt. Zet alles klaar, zodat de verloskundige of kraamverzorgende hier niet naar hoeft te zoeken. Houd onze baby uitzetlijst bij de hand voor een duidelijk overzicht.

37 tot 39 weken zwanger

• Breng je bed op hoogte van 80 cm (gemeten vanaf de grond tot de bovenkant van het matras). Bedverhogers kun je bij ons gratis bestellen en worden gratis thuisbezorgd.
• Regel eventueel opvang voor oudere kinderen en eventuele huisdieren als je (in het ziekenhuis) gaat bevallen.
• Maak een lijstje met belangrijke telefoonnummers van mensen die je wilt bellen na de bevalling.
• Controleer of je fototoestel/camera klaar ligt en de batterijen zijn opgeladen.
• Zet je vluchtkoffer klaar voor als je (onverwachts) naar het ziekenhuis moet.
• Denk na over de traktatie. Wat wil je trakteren aan je kraamvisite, collega’s, kinderen op school, etc.?

Bevalling

• Zorg dat je het nummer van de verloskundige paraat hebt en weet wanneer je haar moet bellen.
• Heb je ook het nummer van de bevallingslijn van de kraamzorg bij de hand?
• Zorg dat de slaapkamers op temperatuur (23 graden) zijn.
• Leg een warme kruik in het babybedje.
• Leg een zaklamp klaar voor als onverhoopt het licht uitvalt.
• Zorg dat er voldoende benzine in de auto zit voor als je onverwachts naar het ziekenhuis moet.
• Vergeet je vluchtkoffer niet!

Na de geboorte

• Binnen drie werkdagen na de geboorte moet je geboorteaangifte doen bij de Burgerlijke Stand van de gemeente waar je kindje is geboren. Vergeet niet je trouwboekje of de akte van erkenning mee te nemen. Neem voor de zekerheid je ID-bewijs mee.
• Meld je kindje aan bij je zorgverzekeraar.
• Haal je geboortekaartjes op en verstuur ze.

Kraamzorg regelen

De eerste acht tot tien dagen na de geboorte komt een kraamverzorgende bij je thuis. Zij geeft jou (en je partner) een spoedcursus ‘ouderschap’. Je krijgt uitleg en advies over de veiligheid, voeding en verzorging van je kindje. De eerste dagen samen met je baby zijn heel speciaal én belangrijk. Het is daarom goed dat je je fijn voelt bij de kraamzorg die je krijgt. Lees je daarom van tevoren in over welke opties je hebt en wat je wensen zijn. Benieuwd wat je kan verwachten in de kraamweek?

Je kraamverzorgende zit boordevol tips en ervaring, wat heel fijn is als je als kersverse ouder alles voor de eerste keer doet. Deze steun en toeverlaat houdt de gezondheid van moeder en baby goed in de gaten en schakelt direct hulp in als dat nodig is. Verder ondersteunt de kraamverzorgende je in het huishouden en met praktische zaken.

Ook voor je partner en de broertjes en zusjes van je baby staat de kraamverzorgende graag klaar. Als jij aan het eind van de kraamweek zelfverzekerd voor je kindje kan zorgen, dan heeft zij haar werk goed gedaan.

In principe moet je jezelf aanmelden voor kraamzorg. Bij de meeste aanbieders gaat dat snel en eenvoudig via hun website. Als je daar hulp bij nodig hebt of veel vragen hebt, kan je vaak ook een telefonische aanmelding doen.

Kraamzorg kun je het beste regelen tussen de 12e en 16e week van je zwangerschap. Sommige kleine aanbieders kennen namelijk een aanmeldstop.

Zwangerschapsverlof regelen

Wat je werk betreft, is er niets dat je verplicht om je werkgever meteen te informeren over je zwangerschap. Toch is dat zeker aan te raden: je geniet pas na de aankondiging van je zwangerschap van ontslagbescherming en enkele andere voorrechten voor zwangere vrouwen. Houdt je job een gezondheidsrisico in voor jou of je ongeboren baby? Dan dien je uiteraard wél zo snel mogelijk je werkgever in te lichten. Ten laatste zeven weken voor je bevalling (of negen weken bij een meerling) dien je wel een medisch attest met daarop de vermoedelijke bevallingsdatum te bezorgen aan je werkgever. Dit attest bezorg je ook aan je mutualiteit, want zij zorgen immers voor je moederschapsuitkering.